Gwarchodfa Natur Genedlaethol Ceunant Llennyrch, ger Porthmadog

Croeso

Mae Ceunant Llennyrch yn geunant coediog dwfn ysblennydd gyda chlogwyni sy’n wyth deg troedfedd o uchder a dim ond tri deg troedfedd ar wahân mewn rhai mannau.

Rhwng muriau uchel y ceunant, mae Afon Prysor yn rhaeadru i lawr y dirwedd serth tuag at ddyffryn Dwyryd.

Mae’r ceunant yn gartref i lawer o raeadrau trawiadol gan gynnwys Rhaeadr Ddu sydd i’w gweld ar ein llwybr cerdded anodd.

Gweddillion coedwig law Geltaidd helaeth yw’r coetir derw yma, a arferai ymestyn i lawr ochr orllewinol Prydain ac Iwerddon.

Mae'r hinsawdd fwyn ond gwlyb, gyda glawiad trwy gydol y flwyddyn a dŵr yn tasgu’n gyson o'r rhaeadrau niferus, a'r canopi trwchus sy’n llawn coed derw yn golygu bod llawer o leithder o fewn ac o amgylch y ceunant, sy’n creu amodau gwych ar gyfer planhigion sy'n hoff o wlybaniaeth.

Llwybr cerdded

Mae arwyddbyst ar y llwybr cerdded o’r dechrau i’r diwedd.

Chwiliwch am y panel gwybodaeth ar ddechrau’r llwybr.

Dysgwch beth yw ystyr graddau’r llwybrau cerdded.

Llwybr Rhaeadr Ddu

• Gradd: Anodd
• Pellter: 1 milltir/1.6 cilomedr
• Amser: 1 awr
• Gwybodaeth am y llwybr: I gyrraedd man cychwyn y llwybr, cerddwch ar hyd y trac o'r maes parcio. Mae arwydd gwybodaeth bach ar y dde gydag arwyddbost. Ar ôl croesi'r cae edrychwch am y panel gwybodaeth wrth fynedfa'r warchodfa. Mae’r llwybr i lawr at Raeadr Ddu yn serth gyda grisiau anwastad ac arwyneb anwastad.

Rhyfeddu at y ceunant a theimlo’r dwr yn tasgu o’r Rhaeadr Ddu.

Cyfle i fwynhau atmos¬er ‘coedwig law’ y coetir derw hynafol hwn a chwilio am gennau amrywiol o ran siâp a lliw ar y coed.

Beth sydd i’w weld ar y Warchodfa Natur Genedlaethol

Mae Ceunant Llennyrch yn Warchodfa Natur Genedlaethol.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae’r tirlun a’r bywyd gwyllt yn amrywio yn ôl yr adeg o’r flwyddyn – cadwch olwg am y rhain.

Mwsoglau a llysiau’r afu

Mae planhigion yn ffynnu yn yr amgylchedd llaith hwn, ac mae 230 o rywogaethau o fwsoglau a llysiau’r afu yng Ngheunant Llennyrch, a bod nifer ohonynt yn anghyffredin neu’n brin.

Chwiliwch am y mwsogl pluog ymledol, y mwsogl gwddf-alarch llyfn a’r mwsogl clustog, gyda’i glustogau elffantaidd ar ymyl creigiau a chlogfeini.

Nid oes raid i chi wybod yr enwau, ond mwynhau edrych ar y mwsoglau o bob siâp ar lawr y coetir, y creigiau, y clogfeini a’r boncyffon.

Cennau

Mae Ceunant Llennyrch, gyda’i haer pur, un o’r safleoedd coetir gorau ar gyfer cennau yng Nghymru.

Mae yma bron i 250 o rywogaethau, gan gynnwys nifer o rywogaethau cenedlaethol prin, a gellir cymharu’r safle gyda dyfnentydd gorllewin yr Alban – sy’n enwog yn fyd-eang am eu cymunedau o gennau.

Adar

Mae’r coetir yn gartref i lawer o adar hefyd.

Yn yr haf, mae’r tingoch, telor y coed a’r gwybedog brith yn ymwelwyr cyson – sef y rhywogaethau sy’n nodweddiadol o’r ‘coetiroedd derw uwchdirol’.

Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dewch o hyd i ragor o wybodaeth am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Coedydd Derw Meirionnydd

Mae Ceunant Llennyrch yn un o’r chwech o Goedydd Derw Meirionnydd mawr sydd wedi'u gwarchod fel Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Mae'r coedydd derw hyn yr un mor bwysig yn fyd-eang ac yr un mor fregus â rhai coedwigoedd glaw trofannol ac maent yn weddillion 'coed gwyllt' Atlantig helaeth a oedd ar un adeg yn ymestyn i lawr ochr orllewinol Prydain ac Iwerddon.

Gellir ymweld â dau o Goedydd Derw eraill Meirionnydd yn ofalus:

• Ceunant Cynfal
• Coedydd Maentwrog 

Mae llystyfiant trwchus a mynediad serth yn golygu nad yw'r Coedydd Derw eraill (Coed Camlyn, Coed Cymerau, a Choed y Rhygen) yn addas ar gyfer ymwelwyr.

Parc Cenedlaethol Eryri

Mae Ceunant Llennyrch wedi’i leoli ym Mharc Cenedlaethol Eryri.

Eryri yw’r Parc Cenedlaethol mwyaf yng Nghymru ac mae’n gartref i drefi a phentrefi hardd a’r mynydd uchaf yng Nghymru.

Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri sy’n gofalu amdano.

I gael mwy o wybodaeth am ymweld ag Eryri, ewch i wefan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri.

Ymweld yn ddiogel

Rydyn ni eich eisiau chi i ddychwelyd adref yn ddiogel ar ôl eich ymweliad yma.

Rydych yn gyfrifol am eich diogelwch eich hun yn ogystal â diogelwch unrhyw blant ac anifeiliaid sydd gyda chi yn ystod eich ymweliad.

Sylwer:

• ceir daear anwastad dan draed, gyda brigiadau caregog, creigiau a chlogwyni¸ yn aml wedi’u gorchuddio â llystyfiant uchel – gwisgwch esgidiau cadarn a chadwch at y llwybrau.
• mae llwybr serth gyda grisiau ac wyneb anwastad i lawr i Rhaeadr Ddu ac i fyny oddi yno.
• mae’r afon yn gallu dod yn ffrydlif tymhestlog mewn dim amser yn ystod tywydd gwlyb - mae perygl o gael eich cario ymaith – cadwch draw.
• nid oes signal i ffonau symudol yn y ceunant.
• mae wynebau’r creigiau o fewn y ceunant yn hynod o lithrig pan fo’n wlyb.

Am gyngor ac awgrymiadau i'ch helpu i gynllunio'ch ymweliad, ewch i dudalen Ymweld â'n lleoedd yn ddiogel.

Newidiadau i gyfleusterau ymwelwyr

Gweler brig y dudalen we hon i gael manylion unrhyw gynlluniau i gau cyfleusterau neu unrhyw newidiadau eraill i gyfleusterau ymwelwyr yma.

Er mwyn eich diogelwch, dilynwch gyfarwyddiadau'r staff ac arwyddion bob amser gan gynnwys y rhai ar gyfer dargyfeirio neu gau llwybrau.

Mae'n bosibl y bydd angen i ni ddargyfeirio neu gau llwybrau wrth i ni wneud gwaith cynnal a chadw neu gynnal gweithrediadau eraill ac mae'n bosibl y bydd angen i ni gau cyfleusterau ymwelwyr eraill dros dro.

Mewn tywydd eithafol, mae'n bosibl y byddwn yn cau cyfleusterau ar fyr rybudd oherwydd y risg o anafiadau i ymwelwyr a staff.

Sut i gyrraedd yma

Lleoliad

Mae Ceunant Llennyrch 8½ milltir i’r dwyrain o Borthmadog.

Mae yn Sir Gwynedd.

Map yr Arolwg Ordnans

Mae Ceunant Llennyrch ar fap Explorer OL 18 yr Arolwg Ordnans (OS).

Y cyfeirnod grid OS ar gyfer dechrau'r llwybr yw SH 665 392.

Cyfarwyddiadau

Cymerwch yr A487 o Borthmadog i Faentwrog.

Trowch i'r dde ychydig cyn yr eglwys ac ewch i mewn i'r pentref, gan ddilyn yr arwyddion i gyfeiriad Harlech a'r A496.

Ar ôl tua milltir trowch i'r chwith i fyny'r allt i ffordd fach.

Dilynwch y ffordd gul hon am tua ¾ milltir i'r maes parcio bach ychydig oddi ar y ffordd.

Trafnidiaeth gyhoeddus

Y prif orsaf rheilffordd agosaf yw Penrhyndeudraeth.

Am fanylion trafnidiaeth gyhoeddus ewch i wefan Traveline Cymru.

Maes parcio

Nid yw’r maes parcio yn cael ei reoli gan Cyfoeth Naturiol Cymru.

Mae bocs gonestrwydd ar gyfer talu.

Sylwch fod y maes parcio yn fach a gall fynd yn llawn gan fod yr ardal hon yn gyrchfan boblogaidd ar gyfer grwpiau sy’n gwneud gweithgareddau awyr agored.

Manylion cyswllt

Nid oes staff yn y lleoliad hwn.

Cysylltwch â’n tîm cwsmeriaid gydag unrhyw ymholiadau cyffredinol yn ystod oriau swyddfa o ddydd Llun i ddydd Gwener.