Canolfan Monitro Arfordirol Cymru
Mae Gwyn Nelson, Rheolwr Rhaglen, o'n sefydliad partner Canolfan Monitro Arfordirol Cymru, yn dweud wrthym am eu gwaith:
“Mae Canolfan Monitro Arfordirol Cymru yn datblygu dull strategol o fonitro arfordirol yng Nghymru i gefnogi’r Strategaeth Genedlaethol ar gyfer Rheoli Perygl Llifogydd ac Erydu Arfordirol (FCERM). Mae’n cyflwyno’r dystiolaeth ar gyfer gwneud penderfyniadau FCERM ar sail risg. Gall hyn sicrhau bod gennym ddata sy’n nodi’r lleoliadau mwyaf agored i niwed ar draws ein harfordiroedd, gan ddarparu gwell cyfle i ddarparu strategaethau rheoli trylwyr, wedi’u targedu. Mae ein gwaith yn dod o dan themâu adeiladu cydnerthedd ac addasu arfordirol yng ngwaith y Datganiad Ardal Forol.
Mae'r Ganolfan yn gwneud hyn drwy gyflwyno rhaglen fonitro safonol, amlroddadwy a chost-effeithiol ar ran Awdurdodau Rheoli Risg Cymru (RMAs).
Nid yw prosesau arfordirol yn cael eu cyfyngu gan ffiniau gwleidyddol ac felly roedd angen dull integredig cenedlaethol. Mae’r data topograffig traeth tymhorol rydym yn ei gasglu, a gwirio ansawdd, yn ein galluogi i ddysgu am arfordir Cymru a sut mae’n newid gyda chynnydd yn lefel y môr a newid yn yr hinsawdd. Bydd hyn yn llywio penderfyniadau rheoli perygl llifogydd ac erydu arfordirol a wneir gan awdurdodau rheoli risg, er mwyn rheoli’n well y mater cynyddol o berygl erydu arfordirol yng Nghymru – po fwyaf gwybodus ydym, y mwyaf hyblyg y gallwn fod.
Wedi’n lleoli yng Ngwenfô, rydym wedi bod yn weithredol ers 2019. Nid yw datblygu sefydliad newydd o’r dechrau gyda dim ond 2 aelod o staff amser llawn wedi bod yn gamp fawr. Gyda chymorth pedwar cyfrannwr lleoliad a syrfëwr, rydym wedi arolygu a gwirio 893 o 1827 km o lan yr arfordir. Mae’r data ar gael am ddim ar y wefan.
Rydym wedi cydweithio ag arbenigwyr ymchwil gan gynnwys prifysgolion Aberystwyth, Caerfaddon a Plymouth i greu meddalwedd a thechnolegau newydd i helpu i gasglu data monitro arfordirol pellach. Rydym yn gwneud cynnydd da ar arolygon a gwblhawyd yn 2021/22 a’n nod yw cwblhau’r holl arolygon a gynllunnir. Ar gyfer cam nesaf y gwaith, byddwn yn gwneud ein data yn fwy hygyrch a dealladwy. Bydd hyn yn rhoi gwerth wrth i ni adeiladu mwy o ddata mewn amser.
Rydym yn cynllunio ein harolygon ar unedau polisi’r cynlluniau rheoli traethlin sy’n dangos sut y byddwn yn rheoli’r arfordir yn y dyfodol. Rydym hefyd yn cysylltu'n agos â Deddf Rheoli Llifogydd a Dŵr 2010 a'r strategaeth genedlaethol ar gyfer FCERM. Rydym wedi datblygu rhaglen Ysgol Gynradd yn unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol 2015. Fe’i sefydlwyd i ddarparu adnoddau i blant i helpu i annog diddordeb mewn materion morol ac amgylcheddol. Gallwch weld rhagor o wybodaeth am yr adnoddau addysgol yn Addysg | wcmc.
Mae CNC, yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, Llywodraeth Cymru a Network Rail i gyd yn rhan o’n bwrdd cynghori. Rydym hefyd wedi cael nifer o gydweithrediadau gyda sefydliadau eraill ar brosiectau, gan gynnwys, GEOM a SWEEP. Gallwch weld rhagor o wybodaeth am y rhaglen yng Nghanolfan Monitro Arfordirol Cymru | WCMC.
Ar lefel bersonol, rwy’n angerddol am draethau, effeithlonrwydd rheolaeth sefydliadol a gwasanaethu pobl Cymru. Mae'r gwaith hwn yn fy herio ac yn fy ysgogi ar sawl lefel.
Mae gennym dîm medrus gwych ac rydym yn dal ar ddechrau taith hir i gefnogi ac addysgu pobl Cymru am newid hinsawdd, llifogydd arfordirol ac erydiad. Hefyd, dwi'n cael fy nhalu i fynd i'r traeth - pwy allai wrthsefyll hynny!?"